Estanco-biòu
Ononis spinosa subsp. antiquorum
Fabaceae Leguminosae
Àutri noum : Tanco-biòu, Restanco-biòu, Avagoun, Ajagoun, Lènte.
Noms en français : Bugrane épineuse, Bugrane des anciens.
Descripcioun :Aquesto planto pulèu bèn couneigudo, trachis dins la garrigo, tepiero seco e ermas. Dins li champ, emé sa forto racino fasié tanca l'arraire adounc li biòu, d'ounte lou noum; la subsp. presentado eici, dóu miejour de Prouvènço, èi di proun espinouso.
Usanço :L'estanco-biòu èi couneigu desempièi li gre (Galien) pèr faire parti li graviho dóu ren ; defèt, la racino èi proun diuretico (mai sènt proun marrit). La planto èi vertuouso tambèn contro lou ràumi de pèu (eczema) bonodi si prouprieta anti-enflamativo. Èi peréu anti-bateriano (gagarisme pèr lou mau de gorjo), lucho contro li champignoun e mai enca.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 à 30 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ononis
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 12 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
- Roucaio
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Mediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Ononis spinosa subsp. antiquorum (L.) Arcang., 1882
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753